Tagarchief: taal

leesvoer

… dubbelzinnige, oppervlakkige en platvloerse taal is ongepast

Dat dubbelzinnige en platvloerse taal ongepast is, dat snap ik. Er is een gezegde in het Engels: ‘A dirty mind is a joy forever’; dat betekent zoiets als: ‘Je hebt je leven lang plezier van een ranzige geest.”. Een oud-collega van mij veranderde dit gezegde een klein beetje: ‘A dirty mind is a joint forever’; als je niet weet wat een joint is, kijk dan maar hier op Wikipedia.

Een vunzige geest blijft je je leven lang achtervolgen, als een soort verslaving. Smerige dingen onthoud je gemakkelijker dan goede. Of is dat bij jou anders?

De titel van dit stukje is overigens afkomstig van Efeziërs 5:4.

In 2 Korintiërs 10:5b staat dat we gedachten gevangen kunnen nemen. Heb je dat wel eens geprobeerd? Ik heb voor mezelf dan het probleem dat ik altijd denk aan datgene waar ik niet aan wil denken. “Denk gedurende een minuut niet aan een blauwe olifant.” Ik concentreer me dus maar op een heel andere gedachte, iets wat ik leuk of mooi vind, en waarvan ik vrij zeker weet dat er niks vunzigs bij zit. En ik bid ervoor om ervanaf te komen. Soms werkt het.

Maar wat is er mis met een goed gesprek over koetjes en kalfjes? Of zou dat niet bedoeld worden met oppervlakkige taal? In de Herziene Statenvertaling staat ‘dwaze praat’; In de Willibrordvertaling ‘domme taal’. Dus de koeien en de kalveren mogen blijven. En hier in de buurt is dat maar goed ook. 🙂

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

9 december 2017: verwijzingen naar Bijbelteksten vervangen; geen NBV maar HSV (reden).

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

leesvoer

Deo volente

Vaak zie je dat, afgekort tot ‘DV’ of ‘D.V.’, in een zin staan op een kaart of brief. Bijvoorbeeld van een bruiloft die gepland is, of een begrafenis. Maar vaak staat het niet op de goede plaats in de zin.

Een voorbeeld: “De begrafenis zal op DV 29 februari 2016 plaatsvinden.“.

Wat is hier fout, dan?

Als je weet wat er fout is in de voorbeeldzin, is de rest van dit bericht waarschijnlijk minder interessant voor je, maar als je het niet weet, lees dan nog maar even door.

‘Deo volente’ is afkomstig uit het latijn, en betekent ‘Als God het wil’, letterlijk ‘God, het willende’. Ook wordt het wel vertaald met ‘Zo de Here wil’, of ‘Als de Heer het wil’.

Vervang ‘DV’ in de voorbeeldzin hierboven eens door de betekenis, en lees de zin dan eens hardop voor jezelf.

Ik denk dat je dan wel aanvoelt dat de zin verbeterd kan worden tot: “De begrafenis zal DV op 29 februari 2016 plaatsvinden.“.

Wil je dus de afkorting ‘DV’ of ‘D.V.’ of de woorden ‘Deo volente’ gebruiken in een zin, lees de betreffende zin dan nog even door met de latijnse uitdrukking of de afkorting vertaald in het Nederlands; de kans dat het goedkomt wordt er groter door…

Maar waarom zou je je afhankelijkheid van God willen laten blijken? Waar komt het gebruik vandaan? In Jakobus 4:13-15 kun je dat vinden. En als je weet hoe het hoort, moet je er ook naar handelen, zie Jakobus 4:17.

Om niet-christenen niet voortdurend met mijn geloof ‘lastig te vallen’ gebruik ik zelf de uitdrukking ‘bij leven en welzijn’ wel eens, vooral in e-mails. De boodschap “U weet niet eens hoe uw leven er morgen uitziet.” komt er wel mee over. Maar het valt ook op: ik ben er door collega’s wel op bevraagd; of ik christen was? Ja, dus. Maar andere collega’s, die er een hekel aan hebben om met ‘christelijkheid’ in aanraking te komen, hebben geen reden om ermee te spotten, en dat is ook wat waard – zie … gooi je parels niet voor de zwijnen.

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

2 december 2017: verwijzingen naar Bijbelteksten vervangen: geen NBV maar HSV (reden).

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

studie

Vertaalverschillen

In ‘Vertaalverschillen’ besteed ik aandacht aan grote verschillen in betekenis van eenzelfde vers of gedeelte uit de Bijbel tussen verschillende vertalingen. Dit stukje komt misschien wel nooit ‘af’. 😉

Een bevallige vrouw houdt vast aan haar eer,
zoals geweldplegers vasthouden aan hun rijkdom.

Een vrouw verwerft haar eer door haar bevalligheid,
een man zijn rijkdom door zijn kracht.

Twee keer Spreuken 11:16, het eerste citaat uit de Herziene Statenvertaling, het tweede uit de Nieuwe Bijbelvertaling.

En wat een betekenisverschil! De tweede vertaling krijgt ‘de meeste stemmen’, als je op internet rondkijkt in andere vertalingen dan deze twee. Maar is die beter? En waarom wel of niet?

Een ander voorbeeld: bekijk eens 2 Samuel 13:39 in enkele vertalingen:

Verlangde David er naar om Absalom weer te zien? Dat wel… maar wilde hij hem bestrijden, of juist weer bij zich hebben? Kijk hier (pdf, pagina’s 45-50) voor een verklaring voor de vertaling die in de Nieuwe Bijbelvertaling geboden wordt.

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

studie

… zult …

Rare titel, hè?

Maar ik denk dat-ie je wel nieuwsgierig heeft gemaakt. 😉

In de Statenvertaling kom je regelmatig “Gij zult (niet) …” tegen, kijk maar eens in Exodus 20. Het betekent daar “U moet …” of “Jij moet …”, of “U mag niet …” of “Jij mag niet …”, maar soms ook “U zult (niet) …” of “Jij zult (niet) …”.

Gebruik je tegenwoordig het woord “zult” – als werkwoord (dus niet als zelfstandig naamwoord zoals in de uitspraak van dokter Angelino “Eet nooit zult.” – Zie Wikipedia over Toon Kortooms) met ‘U’ of ‘jij’ dan hebben we het over iets toekomstigs. “Jij zult spinazie eten” betekent niet dat jij dat móét, maar dat jij dat gáát doen.

In het Nederlands van tegenwoordig is ‘zullen’ op de toekomst gericht…

Ja.

“And your point is?” oftewel waar wil ik heen?

Daar kom ik nu op, maar dan ‘moet’ je eerst nog een stukje lezen. Eerst in de Statenvertaling, daarna in de Nieuwe Bijbelvertaling. Het gaat om 2 Koningen 3:19 en 25 (SV) resp. 2 Koningen 3:19 en 25 (NBV).

Het gaat vooral om vers 19. Hoe lees jij dat? Móésten ze dat allemaal doen, al die vernielingen, of voorspèlde Elisa dat ze dat allemaal zouden gaan doen?

Heel lang is gedacht dat Elisa had gezegd dat ze die bomen móésten vernielen. Dat zou dan in strijd zijn met o.a. Deuteronomium 20:19-20. Maar waarom is dan gedacht dat Elisa dat had gezegd? Omdat we de laatste tientallen jaren “Gij zult …” alleen nog maar opvatten als “U moet …” of “Jij moet …”. Het lijkt erop dat we te lang hebben vastgehouden aan oude formuleringen, terwijl we niet meer helemaal begrepen wat die beteken(d)en.

Maar Elisa gééft die opdracht helemaal niet. Hij vertelt ‘alleen maar’ dat ze akkers, bomen en putten gaan vernielen…

Zo triest, als het volk van God (het Woord van) God niet (meer) kent (Hosea 4:1).

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

2 december 2017: verwijzingen naar Bijbelteksten vervangen: geen NBV maar HSV (reden).

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

studie

Wat staat er, en wat doe ik ermee?

Ik heb afgelopen week “Een winter met Leviticus” van Willem Barnard gekocht. Heel interessant, ondanks opmerkingen over sagen in relatie met o.a. de eerste twee hoofdstukken van Genesis. Barnard begint met stukken uit Genesis en Exodus te bespreken, en gaat dan over op Leviticus.

Maar je bent vast nieuwsgierig waarom ik voor de titel van dit stukje gekozen heb. Daar ga ik het nu over hebben, maar om dat (beter) te kunnen begrijpen is het handig als je eerst Exodus 19 en 20 in de Nieuwe Bijbelvertaling leest. Als je dat gedaan hebt, lees deze hoofdstukken dan ook in de Naardense Vertaling: Exodus 19 en 20.

Is je iets opgevallen? Zo niet, kijk dan nog eens goed naar de overgang van hoofdstuk 19 naar hoofdstuk 20.

Ik laat nu een citaat volgen uit het hoofdstuk ‘Leviticus 19, de aanhef’ uit het boek van Barnard.

Een hele reeks hoofdstukken begint met dezelfde plechtige aanhef: ‘En JHWH sprak tot Mozes, zeggende: spreek tot heel de samenkomst (de synagoge) van de kinderen Israëls…’ … Zo gaat het ook al toe bij de ’tien geboden’, beter: de tien debarim, de woorden. Ook daar staat dat Mozes zegt dat Elohim spreekt en zegt… De hoofdstukindeling van onze bijbeluitgaven verdoezelt dat. Exodus 20 begint met God sprak, maar Exodus 19 eindigt met een dubbele punt. Mozes daalt af tot de gemeente en zegt tot hen (dubbele punt, cap. 20 vs 1) ‘God spreekt’.

Is dat van belang? Het is van groot belang. Het betekent dat wij de stem van de Eeuwige niet horen, dat deze Roepstem niet van de hemel af de mensen donderend toespreekt. Ook niet van een hemelhoge berg af.

Ik kan (nog) geen Bijbels Hebreeuws lezen (*), maar voor zover ik weet kent die taal geen dubbele punt. Dat die er aan het eind van hoofdstuk 19 in de Naardense Vertaling wèl staat, is volgens mij dan ook interpretatie – oftewel “Wat staat er, en wat doe ik ermee?”. Zie evt. ook deze hoofdstukken in de Herziene Statenvertaling (19, 20) en in de Willibrordvertaling.

Verder wijs ik op Exodus 20:19 in al de hierboven genoemde vertalingen, waar het volk aan Mozes vraagt om met God te spreken, en God niet met hèn te laten spreken. Dit vers bevat op z’n minst de suggestie dat de Tien Woorden rechtstreeks door God aan het volk zijn meegedeeld. En dat maakt dan volgens mij de ‘dubbele punt’ aan het eind van Exodus 19 twijfelachtig.

Maar waarom staat die ‘dubbele punt’ dan wel in de Naardense Vertaling? Barnard is daar niet de auteur van, dat is Pieter Oussoren. En ik ken zijn vooronderstellingen niet. Maar het zou best kunnen dat hij dezelfde vooronderstelling had als Willem Barnard, nl. dat ‘deze Roepstem niet van de hemel af de mensen donderend toespreekt.‘. Goed, dat is dan míjn interpretatie. Maar de drie andere Bijbelvertalingen waarnaar ik verwezen heb hebben geen ‘dubbele punt’ aan het eind van Exodus 19.

Eventueel kun je o.a. via biblija.net nog wat buitenlandse vertalingen bekijken. Of er dan wèl of niet een ‘dubbele punt’ zou moeten staan aan het eind van Exodus 19 wordt dan zomaar niet duidelijk, denk ik; wat volgens mij wèl duidelijk is, is dat er in Exodus 20:19 vanuit wordt gegaan dat God Zèlf tot het volk heeft gesproken. Ook in Deuteronomium 5:4 wordt die indruk gewekt. En als ik Deuteronomium 4:33, Deuteronomium 5:22-31 en Hebreeën 12:18-20 lees, verdwijnt bij mij alle twijfel aan het rechtstreeks spreken van God.

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

2 december 2017: verwijzingen naar Bijbelteksten vervangen: geen NBV maar HSV (reden).

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

(*) Hebreeuws leren? Kijk dan eens op Hebreeuws.