Tagarchief: kritiek

Potje

Bij bijna alles worden we erop gewezen dat we best kritiek mogen hebben, maar dat we dan wel eerst iets positiefs moeten zeggen. En als je de brieven van Paulus leest, zie je dat hij zich daar doorgaans aan hield. Zo af en toe hoor ik het ook een predikant in z’n preek zeggen; hij heeft het dan over de omgang met elkaar als gemeenteleden.

Tegenwoordig lees ik wel eens iets in een krant, in een blad, of op een website waarin eerst iets positiefs wordt gezegd van een artikel dat iemand geschreven heeft. Maar ik vraag me dan best wel vaak af waarom er iets positiefs gezegd moest worden, want na die positieve opmerking laat de schrijver niet veel over van datgene wat hij bekritiseert. Schrijft hij dat positieve dan voor de vorm? Uit overwegingen van politieke correctheid? (Uit sleur en bijgeloof?) Ik vind het er wel op lijken. Om een beeld te geven van wat ik bedoel kom ik met een fictief voorbeeld. Eerst een stukje dat stelt, dan een stukje dat daarop reageert.

Stukje 1

Door F.P.M.

De firma Pachs Deereg heeft een nieuwe boorhamer uitgebracht, de PD1453. Met deze boorhamer kun je werkelijk uitstekend spijkers in de muur slaan. Wat er verder mee zou kunnen is volstrekt onduidelijk. Maar voor spijkers in de muur slaan lijkt het me werkelijk een uitstekend apparaat.

Stukje 2

Door A.D.L.M.

F.P.M. heeft in het blad ‘Ons Gereedschap’ een bespreking gegeven van de nieuwe boorhamer van Pachs Deereg, de PD1453. Dat had hij net zo goed niet kunnen doen. Hij komt nl. tot de conclusie dat je er uitstekend spijkers mee in de muur kunt slaan, en dat verder onduidelijk is wat je met dit apparaat kunt doen. Ik heb zelf het apparaat ook bekeken, en volgens de gebruiksaanwijzing is het te gebruiken waarvoor het bedoeld is, namelijk om ergens gaten in te boren. Ik heb het even uitgeprobeerd, en het apparaat is inderdaad prima voor die taak berekend. Voor zover ik kan bekijken gaat de behuizing van de machine kapot als je er spijkers mee in een muur gaat slaan. Ik heb het niet getest, en F.P.M. kennelijk ook niet. Maar wellicht is F.P.M. op het idee van spijkers in een muur slaan gekomen vanwege het woord ‘hamer’ in de naam boorhamer?

Ik zie er werkelijk geen enkel nut in om F.P.M. ook maar welk compliment te geven. Het gaat om een volwassen iemand, we hebben het niet over een peuter die het voor het eerst op het potje gedaan heeft. Zelfs een ‘etiket-loos’ kind van een jaar of tien krijgt in de tegenwoordige cultuur een compliment als-t-ie z’n boodschap op het potje gedaan heeft, terwijl zo iemand toch echt wel in staat moet zijn (‘etiket-loos’!) om die boodschap persoonlijk op nummer 100 af te leveren.

En in de Bijbel wordt ook niet altijd eerst iets positiefs gezegd. En dat gebeurt als mensen er echt een potje van gemaakt hebben (flauw hè, zo’n woordspeling? lees ‘puinhoop’ als je er niet tegen kunt).

Kijk maar eens in Openbaring 3, in het bijzonder naar de brieven aan Sardis (Sardes in andere vertalingen) en Laodicea; er staat géén positieve opmerking aan het begin. En deze brieven komen van Jezus zelf. En als je in de evangeliën leest, kun je ook passages vinden waarin Jezus niet met iets positiefs begint.

Ik heb de indruk dat ik nog steeds niet door de borden voor sommige hoofden heen ben, dus ga ik proberen die te doorboren, om bij het hierboven beschreven voorbeeld te blijven.

Als je iets positiefs zegt, zorg er dan voor dat je het meent. Dat je serieus blij bent met de bijdrage van die ander. Zeg het niet omdat het moet, omdat het politiek correct is! Dan heb je je naaste namelijk niet lief, je houdt hem op een belangrijk punt voor de gek. En dat was toch nou net niet de bedoeling?!

Overigens ben ik van mening dat de weg die geplaveid is met goede bedoelingen naar de hel leidt.

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

Een predikant is ook maar een mens

Cliché?

Zeker weten?

Dat predikanten ook maar mensen zijn is genoegzaam bekend. En dat woord ‘genoegzaam’ gebruik ik omdat er zo’n prachtig woord bestaat waar dit woord in zit: ‘zelfgenoegzaamheid’. Zo’n mooi woord, zo’n bederf van de onderlinge verhoudingen… je hebt namelijk aan jezelf genoeg…

Natuurlijk kunnen predikanten last hebben van zelfgenoegzaamheid, en het kan heus geen kwaad ze daarop te wijzen; dat hoeft overigens niet per se ‘en plein public’, oftewel voor het oog van iedereen. Zeker niet als je het nog maar net ‘ontdekt’ hebt.

Maar ik wil het nu hebben over zelfgenoegzaamheid van ons, gemeenteleden, die pastoraal bezoek krijgen van een predikant, en die vaak naar zijn preken (moeten) luisteren. We hebben daar nog wel eens kritiek op, soms ook veel, en soms (helemaal) vanuit onze eigen situatie geredeneerd. (Een ‘nieuw-hermeneutische’ benadering, zeg maar.)

Wat doet dat met een predikant? Jos Douma heeft hier zijn antwoord geschreven op de vragen: “Welke reacties ontvangt u op uw preken? Wat doet dat met u?”. De moeite waard om even te lezen! Ook al zou je als gemeentelid gelijk hebben, het is goed om te weten hoe het bij je predikant kan landen. En misschien besluit je dan wel om je kritiek anders in te kleden, of achterwege te laten.

Er is niks mis met positieve, opbouwende kritiek; ook niet met harde kritiek, overigens. Lees maar eens Openbaring 2 en Openbaring 3. Van de meeste daar aangesproken gemeenten zegt Christus eerst iets positiefs, van sommige andere niet – maar in die laatste is de situatie dan ook heel slecht. Vraag je eens af of de situatie in jouw gemeente zó slecht is, dat je meteen met harde kritiek moet komen; lees eerst 1 Korintiërs 3:12-15, en beslis dan of het over ‘minder goed’ of ‘slecht’ gaat en pas je kritiek daarbij aan.

In de meeste gevallen zal het er dan op neerkomen dat je je predikant eerst eens moet laten weten wat je goed vindt aan hem; daarna kun je je verbeterpunten wel aandragen.

Zolang een predikant Gods Woord verkondigt kun je – denk ik – altijd met iets positiefs beginnen. En ieder christen moet de geesten onderzoeken, en kan dat ook: zie 1 Johannes 4:1-3. Je hebt immers de Bijbel…

In mijn keuken heeft (ook) een kaartje gehangen met de tekst ‘Liefde betekent elkaar een veilig gevoel geven.’. Ik denk dat je dat van God ook best naar je predikant toe mag doen, hem een veilig gevoel geven…

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

2 december 2017: verwijzingen naar Bijbelteksten vervangen: geen NBV maar HSV (reden).

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage

Ze moeten me maar nemen zoals ik ben

Dat is een uitspraak die je ook vaak van christenen hoort. En er zit beslist een goede kant aan, denk ik. Want je hoeft jezelf niet te modelleren naar hoe een ander wil dat je bent…

Maar volgens mij zit er ook een foute kant aan deze uitspraak – anders had ik dit stukje niet geschreven. 😉

Hoezo dan? Je bent toch zoals God je gemaakt heeft? Voor een deel wel, ja… voor een deel ook niet! Ieder mens is zondig, zie 1 Johannes 1:10. En dat heeft God niet zo bedoeld.

Maar waarom is deze uitspraak dan zo ‘gevaarlijk’? Omdat-ie vaak gebruikt wordt om dingen goed te praten die niet goed zijn.

Ik herinner me bijvoorbeeld dat ik, toen ik nog bij een volleybalvereniging zat, nooit werd opgesteld in de eerste set van een wedstrijd. Toen ik de aanvoerder vroeg waarom, kreeg ik te horen dat me dat niets aanging. Toen ik iemand van het bestuur vroeg of dit zomaar kon, kreeg ik te horen dat de betreffende man zoveel voor de vereniging deed (en dat ze er dus niks van konden zeggen… – al zei hij dat niet met zoveel woorden). Ik heb mijn lidmaatschap opgezegd, en ben bij een recreatiegroep gaan volleyballen.

Wat in dit voorbeeld niet goed gegaan is, is dat het bestuur mijn aanvoerder de hand boven het hoofd hield, terwijl hij verkeerd bezig was.

In vriendengroepen en ook in kerkelijke gemeentes zie je dat soort dingen ook wel gebeuren. Iemand is ergens heel goed in, en/of doet heel veel goeds, en daarom mag er geen kritiek zijn op zijn of haar fouten. Daardoor gaan tenminste twee dingen verkeerd: (1) iemand is onnodig slachtoffer en (2) iemand is boven kritiek verheven. Dat dat eerste verkeerd is snapt iedereen die een beetje nadenkt, dus daar ga ik het verder niet over hebben. Maar dat tweede? Wat is daar mis mee? In een vriendengroep zet dit de vriendschap (op de duur) onder spanning, en in een kerkelijke gemeente laat je zo iemand ‘dóór zondigen’. En dat deugt absoluut niet, zie Ezechiël 3:17-21, en Ezechiël 33:1-20. Waarom niet? Omdat een zonde, waarvan je weigert je te bekeren, tot de eeuwige dood leidt. En als je ziet dat iemand – en al helemáál iemand die je lief is – dat doet, dan dóé je er toch iets aan?

Beter dat je openlijk terechtgewezen wordt
dan dat je uit liefde wordt gespaard.

(Spreuken 27:5)

Reageren kan via e-mail; zet er s.v.p. de titel van dit stukje bij.

29 november 2017: verwijzingen naar Bijbelteksten vervangen: geen NBV maar HSV (reden).

Laatste wijziging: 1 september 2019.
^
Homepage